Магдонос (Petroselinum hortense) е двегодишно растение кое потекнува од медитеранскиот регион. Во времето на Стариот Рим, ова растение се користело како зачин и за медицински цели. За ширење на расадот на магдонос и неговата употребаниз Европа, најзаслужни се Римјаните, додека од првите колонисти бил префрлен во Америка, каде што исто така беше добро примен. Лисјата и коренот имаат карактеристичен мирис, но се многу лековити.
Употреба и лековити својства на магдонос
Магдонос се одгледува заради задебелениот корен (var. Tuberosum) и листовите (var. Foliosum) со карактеристичен, пријатен мирис и вкус. Задебелениот корен е богат со протеини, витамини, флавоноиди, додека листовите се богат извор на витамин А и витамин Ц содржината на витамин C во лисјата на магдоносот е 133.0 mg / 100 g, значително повисока од нејзината содржина во листовите на целер, зелка и зелена салата. Од минерали кои содржат 1.630 mg во 100 g лисја, тој содржи најмногу калиум, магнезиум, калциум, железо и фосфор. Свежи и сушени лисја, корен, овошје и семе од ова растение се користат во фармацевтската, козметичката и прехранбената индустрија за производство на зачини и есенцијални масла. Во исхраната, магдоносот се користи главно како додаток на јадењата. Коренот е заеднички додаток за супи и сосови, бидејќи го стимулира апетитот, додека свежиот лист се додава на крајот на подготовка на готвени јадења да се зачува мирис, арома и други корисни состојки. Свежите лисја од магдонос се користат за декорација на различни јадења и сендвичи. Магдоносот исто така се користи за испирање на уринарниот тракт, како и за спречување и лекување од бубрежни камења. Исто така е корисен во исхраната на дијабетичари.
Услови за одгледување на магдонос
Основен услов за постигнување на високи, стабилни и квалитетни приноси на магдонос е земјиштето. Земјиштето за магдонос мора да биде средно лесно, длабоко, плодно и бујно. Тој бара оптимална реакција на почвата од 6 до 8 вредности на pH. Семето од магдонос е на температура од 2 ° C, а оптималната температура за раст на листот и коренот е 18 ° C Младите растенија можат да издржат мразови до -10 ° С Успешно презимува, бидејќи во фазата на формираниот задебелен корен може да издржи мраз до -20 ° C. Има зголемена потреба за светлина, а во отсуство на светлина, содржината на есенцијално масло е намалена. Најповеќе вода магдоносот бара во фаза на никнување и интензивен раст на листовите.
Одгледување на магдонос во оранжерии
Во заштитеното подрачје, магдонос може да се произведува директно со сеидба или од контејнери. Успешен, побезбеден и постабилен принос на лиснат магдонос е од расад во контејнери, односно расад со заштитен корен. Прво, се пристапува да се наполни саќето од садот со соодветниот супстрат и се обликува површината на подлогата. Потоа следува сеење. Две или три семиња треба да се сеат во секоја ќелија од саќе, а по никнувањето , оставете едноод поразвиените растенија. Во текот на производството на расад од магдонос, неопходно е редовно да се проветрува и навремено да се наводнува. Пред садењето, наводнувањето се прекинува за да се олесни екстракцијата на садници со подлогата. Прекинувањето на наводнувањето трае сè додека е потребно супстратот да се одвои од саќето. Сеење контејнерски садници во тунели најчесто се врши во периодот од август до септември, а се сади во периодот од октомври до ноември да биде во можност да го берите во текот на зимата. На претходно подготвеното земјиште, однегуваниот расад се сади на растојание од 20×5 cm. Приносот е од 1.400 до 1.900 снопчиња на 100 м2.
Одгледување на магдонос во нива
Коренот на магодоносот произведен на нива треба да се извади кон крајот на август кога ќе достигне 30-60 g. Извадениот корен треба да се сади во почвата богата со органска материја на растојание од 10-12×5-8 см. По садењето неопходно е да се задржи температура од 10-15 степени C со интензивна вентилација. Наводнувањето треба да биде умерено и во оваа прилика треба да се води грижа за да се избегне воденење на надземната маса. Листовите брзо се формираат . Ние можеме да ја направиме првата берба на лисја по 35-40 дена.
Валентина Соколовска
за Зелена берза
