Во банката за растителни гени се чуваат 70 вида грав и 35 вида винова лоза

За да се спречи исчезнувањето на одделни растителни видови кои се карактеристични за ова поднебје, во банката за растителни гени во Институтот за генетски ресурси – РС во Бања Лука, во колекцијата на семиња се чуваат 1.200 нови аквизиции, главно житни култури, пченка, зеленчук, сточна храна, индустриски култури.

Во полската колекција има 320 вида овошни дрвја

Исто така, во полската колекција има околу 320 вида овошни дрвја и винови лози кои се од автохтони сорти.

Оваа колекција постојано се проширува со нови аквизиции, а во октомври годинава во светското депо за жито, кое се наоѓа во Норвешка, би требало да се чуваат околу 400 нови житни култури од Босна и Херцеговина. Гордана Ѓуриќ, директор на Институтот за генски ресурси – РС, вели дека такви настани на депонирање обично се проследени со свеченост.

– Обично кога државите ги испраќаат своите безбедносни колекции, тоа е проследено и медиумски и со доаѓање на министри бидејќи се работи за важен настан – вели Ѓуриќ за „Независне новине“.

Таа потенцира дека е забележително оти исчезнуваат некои видови, па може да се каже дека ленот и конопот се видови што потполно се изгубени.

– Од природата потполно исчезна и линцурата поради неконтролираното и несоодветно собирање. Во Хрватска се заканува исчезнување на мудрецот, хедерот и смилјата. Во ситуација кога во сила стапи конвенцијата на УПА и ограничувањата за производителите на семе, лесно може да се случи да исчезнат некои популации – раскажува Ѓуриќ.

Kолкава е важноста на чувањето растителни гени говори и податокот дека во овој институт се чуваат 70-ина видови грав, а знаеме дека кај народот се познати само неколку.

Kога се во прашање житните култури, овде се чуваат многу локални видови пченка кои се интересни бидејќи може да се произведе брашно за луѓето што се чувствителни на глутен, како и околу 35 вида и винова лоза.

– Имаме многу сорти винова лоза, а знаеме само за „жилавка“ и „блатина“. Во нашата полска колекција во Требиње имаме 35, а 300 автохтони сорти јаболка и круши имаме во полската колекција, која дел е во Чајниче, а дел во ботаничката градина во кампусот – вели Ѓуриќ.

Три колекции семиња

Сите видови семиња во Институтот за генски ресурси – РС се чуваат во три колекции: една е работна, на која се вршат испитувања, другата е основна (базна) и третата е безбедносна, која мора да биде идентична на втората.

Марина Антиќ, доктор на земјоделски науки, ја објаснува постапката за чување на семињата, каде што кога ќе ги добијат од теренот, тие се чистат и прегледуваат, потоа материјалот оди на сушење, а температурата е околу 10 Целзиусови степени и 15 проценти влажност на воздухот.

Таа вели дека така семето може да стои со години, но дека секои 10-15 години мора да се направи негова регенерација.