Во светот се’ повеќе се зголемува бројот на дебели луѓе, предупредува ФАО

Во светски рамки дебелината  од 1975 година е зголемена за три пати. Со тоа се зголемија  и срцевите заболувања, ракот и дијабетесот. Ова го покажуваат најновите истражувања во Организацијата  за храна во ОН, ФАО. Оттаму ФАО ја истакнува важноста на упатсвата за исхрана во повеќе од 100 земји  ширум светот, вклучувајќи ја и Македонија.

ФАО ги поддржува земјите во развојот, ревизијата и спроведувањето на нивните упатства за исхрана. Служејќи како основа за политиките за исхрана и образовните програми, упатствата за исхрана им помагаат на луѓето да постигнат здрави навики за јадење и начин на живот.

Диетите варираат од место до место врз основа на достапноста на храна  како и  навиките во исхраната и култура.  Додека голем број земји сеуште се занимаваат со недоволна исхрана, се повеќе и повеќе луѓе ширум светот јадат енергетски густа, високо-масна, високо-шеќерна и висока солена храна. Урбанизацијата, повеќе седечки вид на работа и менување на начините на транспорт ги намалуваат нивоата на физичка активност на луѓето, создавајќи цела популација со  ризик од дебелина, прекумерна тежина и слични болести.

Дебелината во светот речиси тројно се зголеми од 1975 година, а со тоа и зголемување на проблемите поврзани со здравјето, како што се дијабетес, срцеви заболувања и одредени видови на рак. Овој тренд не е ограничен само на земјите со високи примања. Всушност, во земјите со низок и среден приход, бројот на дебели е во пораст. Во време кога се зголемува дебелината, упатствата за исхраната се многу поважни. Во овој контекст од голема важност се и препораките на земјите до своето население како да се храни за да биде поздраво.Веб-страницата на ФАО содржи најсеопфатна компилација на упатства за исхраната низ целиот свет. Повеќе од 100 земји меѓу кои и Македонија имаат развиено упатства за исхраната кои се прилагодени на локалните состојби и населението.

7     навики за јадење кои се добри за нас:

1.Јадете многу зеленчук и овошје – Иако од земја до земја различен е бројот на порции со овошје и зеленчук сите упатства препорачуваат да се јаде многу свеж зеленчук и овошје на дневна основа.

2. Да се внимава на внесот на маснотии – Повеќето упатства го споменуваат намалувањето на цврстите, заситени масти и даваат препораки за замена на животински масти со растителни масла. Во Грција се препорачува маслиново масло, во Виетнам е масло од сусам или кикиритки – што ја покажува важноста на достапноста и културните преференции во упатствата на секоја земја.

3. Намалете ги храната и пијалоците што содржат  шеќер – Општо е докажано дека преработениот шеќер е штетен за нашето здравје. Упатствата во секоја земја препорачуваат да се држи диета со ниско ниво на  шеќер и да се избере овошје наспроти  преработени слатки или зашеќерени пијалаци за да се задоволи вкусот за благо.

4. Намалување на натриум / сол – Нигерија споменува намалување на употребата на бујонот во коцки; Малта специфицира ограничување на готови производи со висока содржина на натриум. Колумбија, пак  сугерира ограничување на преработеното месо, конзервирана храна и спакувани производи кои обично имаат висока содржина на сол. Во сите земји, општиот заклучок е дека диетите со помалку сол се подобри за вас.

5. Редовно пијте вода –  упатствата препорачуваат дека водата е најдобра за гаснење жед. Се разбира, секогаш треба да бидеме сигурни дека водата е безбедна за пиење.

6. Ако пиете алкохол, направете го тоа внимателно  – ако одлучите да пиете алкохол, без разлика дали тоа е пиво, вино или духови, општ заклучок  е дека тоа треба да се направи со умереност.

7. Направете физичка активност во текот на денот- ова е важно особено за оние луѓе што имаат повеќе седечка работа   или седечки  начин на живот. Се препорачува  најмалку 30 минути дневно да се вежба.

Различни држави нудат и различни дополнителни совети:
– уживајте во вашата храна (Романија),

– јадете со вашето семејство (Венецуела),

– одржувајте традиционална жива диета  (Бенин),

-штити ја животната средина (Катар),

-споделувајте оброци (Костарика) и не претерувајте оброци (Германија).

Бразил предложи алтернативен начин на групирање на храна по нивоа на обработка и препорачува избегнување на ултра-преработена храна. Некои од овие упатства, исто така, нагласуваат дека треба да ги заштитиме нашите природни ресурси и биолошката разновидност на природата, истовремено обезбедувајќи безбедност и исхрана за сите луѓе.   ФАО ги поддржува земјите во развојот, ревизијата и спроведувањето на нивните упатства за исхраната.

Павлина Јовановска

Зелена берза